Phalanx eklemleri ve özellikle topuk ekleminin bağımsız hareketine, açılmasına engel olacak bir şekilde phalanxın birinin ya da tümünün değişik derecelerde geriye doğru ters yönlü dik bir pozisyon alması olgusu bilek dikleşmesi olarak tanımlanır.
Konjenital ve edinsel olmak üzere 2ye ayrılır.
1. KONJENİTAL BOULETURE
Buzağı, tay, at gibi genç hayvanlarda gözlenen bir durumdur.
NEDENLER
Tendo konraktürlerine bağlı olarak şekillenir.
Yavrunun uterus içerisindeki duruş pozisyonuna bağlı olarak ta gelişebilir.
Flexor ve extensor tendoları arasındaki denge bozuklukları
Gebelik döneminde anaların iz elementler yönünden eksik beslenmesi, vitamin eksiklikleri, raşitizm
Gebe kısrakların eksik hijyenli ahırlarda beslenmeleri
Gebelik sırasında ateşli ve ağır hastalık geçirmeleri
KLİNİK GÖRÜNÜM
Tek ya da çoğunlukla iki bacakta birden oluşur.
Topuk eklemi dereceli olarak bükülmüştür.
Tay ve danalarda ökçeler yukarı doğru kalkmıştır.
Yere basış tırnağın ucu ile yapılır.
Birinci ve ikinci dereceli bouleture’de topuk eklemi ekstensiyon duruma gelemez ve hayvan yürüme sırasında yere düşer.
Üçüncü dereceli olgularda topuk, bilek ve tırnağın ön yüzü yerle temastadır.
SAĞALTIM
Birinci dereceli bouleture’de genellikle alçılı ya da alüminyumlu bandajlar uygulanır.
Hayvana egzersizler ve yürüyüş yaptırmak olumlu sonuç verir.
Lokal olarak irkiltisel ilaçlarla friksiyonlar yapılabilir.
Taylarda nal uygulamaları ile çizme tatbikleri de 1.derece bouleture sağaltımında etkili olur.
İkinci ve üçüncü derecedeki bilek dikleşmeleri olgularında tendonun tenotomie’si ve tenorraphie’si yapılır. M.flex. digitorum superficialis,profundus ve interosseus medius kası kontraktüre olduğundan Z tenotomiesi yapılır.
Operasyon sonrası uygulanan bandajların tüm incik bölgesini içermesi ve yaklaşık 1 ay süre kalması gerekir.
Bandaj değiştirilmesi sırasında yürüyüş egzersizleri yaptırılması yarar sağlamaktadır.
Postoperatif olarak parenteral yolla 3-5 gün süreyle antibiyotik enjekte edilebilir.
Kalsiyum ve katozol gibi maddelerin 3 gün arayla 6 kez uygulanması gerekir.
2. EDİNSEL BOULETURE
TANIM : Erişkin hayvanlarda bilek dikleşmesi ile karakterize bir olgudur.
NEDENLER
Tendojen bouleture
i. Kronik tendinitisleri izleyerek oluşur.
ii. M.flex.dig.profundus ve onun destek kolunun yangılarında gözlenir.
iii. Tendovaginitisten sonra da oluşabilir.
iv. Ossifiye tendinitislerin kaçınılmaz bir komplikasyonudur.
Arthrojen bouleture
i. Daha çok phalanxın exositoz,periostoz ve arthritis kronica deformans ya da ankilozlarına bağlı olarak şekillenir.
Myogen bouleture
i. Omuz regiosunun kronik ve ossifiye myositislerinin, bouleture oluşumunda seconder etkileri vardır.
Osteojen bouleture
i. Ostitis, osteoarthritis ya da exositoselar sonucu oluşur.
ii. Derin metacarpal süroların seyri sırasında bir komplikasyon olarak ortaya çıkabilir.
Neurojen bouleture
i. Radial paralisislerde uzun süreli basış komplikasyonu olarak tendolarda oluşan kontraktürlerde şekillenir.
Semptomatik bouleture
i. Semptomatik bouleture’de klinik olarak 3 derece ayırt edilir.
1. Derece: Phalanxların yönü doğal duruşla dik arasında bir görünüm verir. Hastalığın ayağın yere tam basmasıyla ya da sağlam ayağın yerden kaldırılması sırasında bouleture’lü bacak yere doğal pozisyonda basar.
2. Derece: Topuk eklemi önünden indirilen bir dikme tırnak üzerine izdüşüm yapar.
3. Derece: Bacak – ayak dikeyi arasında değişik derecede bir açı oluşur.
SAĞALTIM
Dikleşmenin derecesine göre irkiltisel masaj, cebireli bandajlar ve çizgi veya kafes benzeri koterizasyon yapılabilir.
Koterizasyondan sonra ortopedik nal uygulamaları yapılabilir. Bu amaçla kalın ve uzun gagalı nal çakılabilir.
2. ve 3. dereceli bouleturelerde tenotomie ve tenorraphie yapılması gerekmektedir.
