Articulatio tarsinin medialinde os tarsale tertium ve centrale de oluşan periostitis, ostitis ile birlikte seyir gösteren osteoarthritis cronica deformans’a denir.
Nedenler
1. Hazırlayıcı Nedenler
a. Eklemin anatomik yapı bozuklukları
b. Ortopedik bozukluklar
c. Beslenme bozuklukları
d. Irk Özelliği
e. Herediter faktörler
2. Yapıcı Nedenler
a. Eklemi etkileyen hafif ancak tekrarlayan travma ve kontüyonlardır.
b. Ağır ve yorucu işlerde çalışan hayvanlarda arka bacaklara binen aşırı yük nedeniyle tarsus eklemlerinden özellikle os tarsi centrale ile os tarsi tertiumun aşırı basınç altında kalması, ligamentlerin aşırı gerginliği ya da bunların inzersio yerlerinde periostun irkiltiye uğraması yapıcı nedenleri oluşturur.
Klinik Görünüm
Eparvenin çok belirgin iki semptomu vardır.
1. Lokal olan ekzositozlar
2. Eparven topallığı
1. Lokal olan ekzositozlar
Tarsal eklemin medialinde ve daha çok distalinde fındıktan yumurta büyüklüğüne varan irilikteki ekzositozların palpe edilmesidir.
Kronikleşen olgularda ekzositozlar tüm ekleme yayılabilir.
Akut dönemde şişkinlikler saptanamaz ancak palpasyonda şiddetli ağrı ile kendini belli eder.
Sonraları ağrı ve sıcaklık ortadan kalkar.
2. Eparven topallığı
Soğuk intermittans topallığın en karakteristik örneğini oluşturur.
Hayvan çalışmaya başladıktan bir süre sonra kaybolan ya da azalan topallık, dinlenmeden sonra tekrar ortaya çıkar.
Hayvan sümbüğü ile yere bastığından eskimiş olgularda nal ve tırnak ucu iyice aşınır.
Eparvenli bacak üzerindeki dönme hareketi güçlükle yapılır.
Bölgesel sağrı kaslarında atrofi çok belirgindir.
Tanı
Klinik Muayene –> ayağın yere basış şekli, topallığın şekli ve palpasyondaki lokal şişkinlikler
Eparven testi
Röntgen muayenesi
Sinir uzamına anestezi –>Hem n.tibialise hem de n. Fibularise ikili anestezi yapılır.
Eparven testi: Hayvan koşabileceği kadar geniş bir sahaya çıkartılır.Hayvanın yuları bir yardımcıya uzunca tutturulur.Eparvenli bacak başka bir yardımcı tarafından incikten kavranarak tarsus eklemi tam bükülünceye kadar karın altına çekilir.Bacak bu pozisyonda 4-5 dk bekletilir.Muayeneyi yapan hekimin koştur komutu ile hayvan tırıs koşturulur. Bu sırada test uygulanan bacakta topallığın artışı testin pozitif olduğunu belirler.
Sağaltım
Akut dönemde ya da henüz ankilozlaşma başlamadan önce astrengent kompreslerle rezolitif pomadlar ya da vezikatuar uygulamak yarar sağlar.
Sonraki günlerde topallığın hafiflemesi amacıyla koterizasyon yapılır.
Peter Smith yöntemi ile periostotomie
Wamberg yöntemi ile de perifer neurectomie veya ikili neurectomie yapılır.
Atlara ortopedik olarak eparven nalı uygulaması önerilmelidir.
