Yaraların Komplikasyonları

YARALARIN ASEPTİK KOMPLİKASYONLARI

1. Commotio traumaticum
2. Travmatik şok
3. Travmatik anemi
4. Travmatik amfizem
5. Travmatik febris : Özellikle travma sonucu büyük yaralarda oluşan salgılar özellikle interleukin-4’ün organizmaya dağılması ile ateş meydana gelir.

YARALARIN SEPTİK KOMPLİKASYONLARI

1. Bakteriyemi

• Yarada bulunan ve enfeksiyona neden olan mikroplar zaman zaman kana karışır,üremezler ve belirli bir bozukluğa neden olmazlar.Buna bakteriyemi denir.

2. Septisemi

• Yarada bulunan ve enfeksiyona neden olan mikroplar kanda belli bir düzeyde kalırlar, ürerler ve kanda bir takım değişikliklere yol açarlar buna septisemi denir.
• Perakut olaylarda klinik belirti belirmeden hayvan ölür.
• Akut olaylarda ise 41-42^oC ‘ye varan beden ısısının yanı sıra taşikardi gözlenir.
• Kronik olaylarda ise endokardit,nefrit ve flebitis gibi bozukluklar kronik seyirli septisemilerin bir komplikasyonu olarak ortaya çıkar.

3. Piyemi

• İrinli mikroplarınkan dolaşımına girmesi sonucu, çeşitli doku ve organlarda irin ocakları ve metastatik apseler oluşumu ile karakterize olan hastalıktır.
• Enfekte geniş bir yara veya tendo vaginitis sonucu şekillenebilir.
• Akut şekil çok sayıda bakterinin bir anda kan dolaşımına girmesiyle şekillenir ve septisemi tablosunu andırır. Ani beliren bir ateş nöbeti, titreme, iştahsızlık ve dermansızlık gözlenir. Beden ısısı 41^oC kadar ulaşabilir.
• Akut piyemi çoğunlukla çabuk ölümle sonuçlanır.
• Kronik piyemide hayvanlarda düzensiz aralıklarla bir ısı artışı görülür.Çoğunlukla sabah dereceleri düşük veya normal, akşamları ise yüksek olur. Arada ateşsiz günler olabilir.
• Sağaltım enfeksiyon odağının giderilmesi ile mümkündür.

YARALARIN ANAEROB ENFEKSİYONLARI

1. GAZLI GANGREN (Malignant Ödem)

• Toksienfeksiyoz ve öldürücü bir hastalıktır.
• Hastalık nedeni clostridium septicum’dur.
• Hastalık yeni oluşmuş yaraların bir komplikasyonu olarak ortaya çıkar.
• Etken yaraya taze iken bulaşmalıdır.
• 12-48 saat inkubasyon periyodu vardır.
• Yara bölgesinden kanlı, köpüklü bir akıntı gelir.
• Flegmonlu yaralar düzelmekten ziyade kötüye gider.
• Gerekli önlemler alınmazsa mortifikasyon meydana gelir.
• Genellikle sivri cisim yaralanmaları sonucu meydana gelir.
• Kapanmaya aday sivri cisimle şekillenmiş yaralarda anaerob enfeksiyonlardan şüphelenilmelidir.
• Yara kapanması meydana gelmeden yarayı oksijenli su ile temizlemek yaraya iyi gelebilir.

1. TETANOZ (KAZIKLI HUMMA, DOLUCA)

• Hastalık clostridium tetani tarafından oluşturulur. Çizgili kasların spazmatik ve tonik komplikasyonlarına neden olur.
• İnkubasyon süresi 3 gün ile 1 ay arasında değişebilir.
• İlk klinik belirti yem alma ve çiğnemedeki güçlüktür. 24 saatin sonunda tonik spazmlar meydana gelir.
• Hayvan dış etkilere karşı tüm vücudu ile cevap verir.
• Extremiteler çok sertleşmiştir ve duruş bıçkıcı sehpası görünümü alır.
• Hayvanın başı yukarı kaldırıldığında özellikle atlarda üçüncü göz kapağının gözün önüne düşmesi tetanozun karakteristik özelliğidir.
• Korumada aşı uygulaması yapılabilir.
• İlk 24 saat içerisinde antetetanik serum uygulanabilir.
• Hayvanda gerekli sedasyonu sağlamak amacıyla clorpromazin uygulanabilir.

YARALARIN ÖZEL ENFEKSİYONLARI

1. Aktinomikoz ve Aktinobasilloz

• Granülomlar halinde belirlenen, tümör gibi gelişim gösteren apse ve fistüllerin oluşmasına yol açan hastalıklardır.
• Kemik dokusundaki karakteristik lezyonların nedeni actinomyces bovis’tir. Gram (+) bir mantardır.
• Yumuşak dokulardaki lezyonların nedeni ise actinobasillus lignieresi’dir. Gram (-) bir basildir.
• Kronik bir olaydır aniden ortaya çıkmaz.
• Örneğin bir hayvanın çenesinde ilk çıktığında ceviz büyüklüğünde olabilirken ileriki safhalarda büyüyerek hayvanın çenesini oynatamaz hale gelmesine neden olabilir.
• 2 hafta içerisinde progresif bir doku kalınlaşması meydana gelir.
• Olay kemik dokuya vardığında ostisitis veya ostiomyelitis gelişir.
• Böyle bir vakada kitle kemik doku kadar serttir.
• Yumuşak bir doku olan dilde ise ileriki safhalarında odun dilliliğe neden olur.
• Sağaltımında yerleştiği yer eklemi kapsamışsa tedavi 6 aydan fazla süreceği için hayvan gün geçtikçe zayıflayacak ve verimi düşeceğinden hayvanı kesime yollamak en mantıklı yoldur.
• Eğer ki hayvanın yeme ve içmesinde bir sorun yok ise aşağıdaki tertip uygulanabilir.
  • Sığır için
    Iode pure 1,0
    Iodure de potassium             15,0
    Iodure de sodium                 15,0
    Eau distilee                          100,0
• Bu tertip hazırlandıktan sonra 350-400 ml steril suda sulandırılarak damariçi yolla 75-80 ml uygulanır.
• Diğer bir yandan bölge kıllardan temizlendikten sonra bölgenin çeşitli bölgeleri sıcak koterle delinip bu deliklerden betadin gibi iyot içeren solüsyonlar verilebilir.
• Hücum doz olarak penisilin, streptomisin uygulanması yapılmalıdır. Bu uygulama sabah akşam 10 ml 10 gün boyunca uygulamak iyi gelir.
• İyot kullanmanın sebebi iyodun fibrinolitik etkinliğinin olmasıdır.

1. Yalancı Aktinomikoz

• Aktinomycosu andıran semptomlarla kendini belli eder.
• Etkenin nedeni dermatophilus congolensis’tir.
• Küçük plakçıklar halinde kıl dökülmeleriyle dikkat çeker.
• Sağaltımında %3’lük bakır sülfat solüsyonu uygulanır.

1. Botriyomikoz

• Aktinomycosu andırır.
• Granülomlar halinde deri, funiculus spermaticus,meme ve iç organlarda yerleşen, içlerinde sarı renkli irin bulunan düğümler halinde yaygınlaşan tümoral oluşumlardır.
• Etkenler botriyomicet’lerle, micrococcus aureus’tur.
• Tedavide en uygun yöntem kitlenin operasyonla alınmasıdır.

DERİ BAĞ DOKU VE DERİ ALTI MÜKÖZ KESELERİN HASTALIKLARI

• Derinin tamamına tegumentum commune denir.
• Epidermiste kan damarları bulunmaz.
• Yağ bezleri epidermisi ıslak ve nemli tutar.
• Kanatlılarda içten dışa ve dıştan içe doğru gaz alış verişi vardır.
• Atlar en fazla terleyen hayvandır.
• Köpekler terlemez.
• Keçi, köpek ve tavşanlar deri yoluyla terlemez.
• Sığır ve domuz ise burnundan terler.