Palpasyon işlemi ile
Bir şişkinliğin ödem mi yoksa apsemi olduğunu, fıtık mı yoksa tümör mü olduğunu anlayabiliriz.
- Direkt palpasyon: Elle ve parmaklarla yapılan muayene işlemidir.
- İndirekt palpasyon: Bazı doku ve organların sonda ve tırnak muayene pensi gibi aletlerle yapılan muayene işlemidir.
PALPASYON MUAYENESİ İLE BELİRLENEBİLECEK DEĞİŞİMLER
- Bölgenin sıcaklığı (Calor): Muayene yaparken bölgenin ısısının artıp azaldığını anlayabilmek için simetrik bölgenin de ısısı kontrol edilmeli ve ona göre karar verilmelidir.
- Bölgenin duyarlılığı ve hassasiyeti: Hayvanın hastalıklı bölgesinde ağrının olup olmadığını anlayabilmek için o bölgeye parmakla hafif olarak bastırılır. Hasta; bağırma, sakınma gibi çeşitli reaksiyonlar veriyorsa o bölgede ağrı olabilir.
- Ama unutulmamalıdır ki bazı durumlarda hayvanın duyarlılık hissi azalmış olabilir. Örneğin; felç gibi.
- Aynı zamanda hastaya lokal veya genel anestezi yapılmış ise ilacın etkisi geçinceye kadar palpasyon işlemine duyarlılık göstermeyebilir.
- Lezyonun kıvamı (Consistance):
- Sulu kıvam: Şişkinliğe basınç uygulandığında serbest kısımların kabardığı ve el altında yumuşak bir kitlenin bulunduğu ya da baş ve işaret parmakları ile şişkinlik üzerine basınç uygulandığında basınç yapan parmakların etkisi ile diğer parmakların altında gerginlik oluşur. (Fluctuation)
- Hamur Kıvamı: Elle yoklandığında ve basınç yapıldığında parmakların izi kalır ve bu izler kısa süre sonra kaybolur. Bu durum deri altı bağ dokusunda şekillenen ödem ve hematomların eskimiş olanlarında görülür.
- Katı – esnek kıvam: Şişkinlik içi dolu kauçuk bir top gibidir.
- Kıvam ne tam sert ne de tam yumuşaktır.
- Tümörlerin büyük bir kısmında ve çeperi kalın soğuk apselerde görülür.
- Havası kaçmış tenis topu gibidir.
- Sert kıvam: Taş gibi sert oynak olmayan kıvamdır. Parmak izi kalmaz.
- Dermatitis : Deri yangısı
- Periostitis : Kemik periostunun yangısı
- Fissure : Kemik çatlakları
- Arthritis: Eklem yangısı
- Lipon : Deri altı bağlantısı olmayan şişkinlik
SONDALAMA İLE YAPILAN MUAYENE
- Sondalama, yaraların, fistüllerin ve boşlukların kontrolünde yapılan bir muayene yöntemidir.
- Sondalama yapılmadan önce sondalama bölgesi aseps ve antiseps ile iyice dezenfekte edilmelidir ve sonda her zaman steril olmalıdır.
- Sondalama ile lezyonun derinliği, kanalın seyri, hangi dokulara kadar ilerlediği ve yabancı bir cisim olup olmadığı hakkında bilgi edinebilir.
PERKÜSYON İLE MUAYENE
Perküsyon ile alet veya el ile yapılabilir.
- Plesimetre
- Perküsyon çekici
- Perküsyon ile muayenede amaç bölgeden alınan seslerin ne olduğunu anlamaya dayanır.
- Sinusler üzerinde perküsyon yapıldığında sinüs irinli ve yangısal ürünlerle dolu ise tok bir alınır. Normal durumlarda perküsyonda açık ses duymamız gerekmektedir.
- Tırnakta (capsula ungulae) davul sesinin gelmesi hayvanın ayağında karıncalık denilen boşluğun oluştuğuna işarettir.
KOKU ALMA İLE MUAYENE
Sinuslerin irinli yangısı à sinusitis purulenta à burundan akan irini kokusu çok fenadır.
Koku alma ;
Üriner sistem hastalıklarını
Apse boşaltılma gibi durumlarda işe yarar.
OSCULTASYON ( Dinleme İle Muayene)
– Steteskopla yapılan muayene şeklidir. Birçok akciğer hastalıklarının tanısında kullanılırç
– Oscüloperküsyon: Steteskop ve perküsyonun aynı anda kullanılmasıdır. Oscüloperküsyon ile abomasum deplesmanı gibi olayların tespitinde kullanırız.
Deneysel Yapılan Punksiyon: Özellikle vücut yüzeyinde oluşan bir şişkinliğin niteliğini saptayabilmek için özel punksiyon iğneleri ile steril bir şekilde şişkinliğe girilir.
Deneysel laparotomi: Şişkinliğin içeriği palpasyonla tespit edilemediği zamanlar yapılır.
