1. Bal
Bal, bal arılarının nektar ve polenleri bal midelerinde salgıladıkları enzimlere tabi tutarak oluştururlar.
Ballar sınıflarına göre çiçek ve salgı balı (çam balı) olmak üzere 2 çeşittir.
Petek içerisinde bulunan ballara sofra balı veya petek balı denir.
Çiçek balı; arıların çiçeklerin nektarlarından yaptıkları baldır.
Salgı balı; arıların genellikle bitkilerin veya bazı böceklerin salgılarında yaptıkları baldır. (çam balı, yaprak balı) (marchalina hellenica)
Zararlı bal, arıların bazı bitkilerden aldıkların zehirli maddelerden dolayı zehirli bal adını alır. Andromeda gibi
Zararlı balların en belirgin özelliği vasodepresyon yapmasıdır.
Bozuk bal; fermente olmaya başlamış, küflenmiş, ekşimiş, anormal kokulu ballardır.
Balın kristalleşmesi:
Baldaki dekstrozun tanecikler haline gelmesi sonucu balın akıcılığını yitirmesidir.
Böyle ballar açık bir kap içerisinde su banyosu üzerinde 60oC yi geçmeyecek şekilde 30 dk fazla olmamak kaydı ile ısıtılır.
Balın kristalize olmasını engellemek için; hasad yapıldıktan sonra bal petekleri 5 hafta boyunca 0oC’de tutulur, sonra 14oC’de depo edilir. Böylece bal 2 yıl boyunca kristalize olmaz.
Balı meydana getiren maddeler
Su %17-20
İnvert şeker %70-80 (fruktoz ve glukoz)
Sakkaroz %5-10
Protein %2,5-2,7
Mineraller %0,04 – 0,62
Ayrıca B, C vitamini , Cl ve SO4 bulunur.
2. Çiçek tozu (Polen):
Çiçeklerin taç yaprakları içerisinde bulunan ve döllenmeyi tamamlayan maddelerdir. Bal rengini, kokusunu ve görünümünü büyük ölçüde çiçek tozundan kazanır.
3. Balözü (nektar):
Bazı bitkilerin içinde bulunan ve bal yapmak için arılar tarafından emilen tatlı sıvı maddedir. Asıl bal nektardan kaynaklanır. Esas karbonhidrat kaynağıdır.İçinde en çok C vitamini vardır. pH’ı 2.7-6.4 arasıdır.
4. Arısütü:
Larvaların gelişmeleri ve ana arının beslenmesi ve yaşabilmesi için işci arılar tarafından meydana getirilen maddedir.Arı sütünün %60’ı su, %40 kuru maddedir. Kuru maddenin %52’si glukoz-fruktoz,aminoasit ve vitaminlerden ve %48’i albuminden ibarettir.
5. Propolis:
Bazı bitkilerin tomurcuk veya yapraklarındaki reçineli maddedir. Arılar tarafından kovan içerisindeki delikleri kapatmak, çerçeveleri yapıştırmak amacıyla kullanılır. Büzüştürücü etkisi vardır.
6. Arı zehri:
İşci ve kraliçe arının koloniyi ve kendilerini korumak amacıyla son karın halkasındaki bezlerden salgıladıkları toksik sıvıdır. Arı zehrinin biyolojik önemi içerisindeki mellitinden ve fosfolipaz A2’den kaynaklanmaktadır.